0 tot 18 jaar: de tanden van je kind, daar zorgen we samen voor!

Campagne ‘De tanden van je kind, daar zorgen we samen voor!

De tanden van je kind, daar zorgen we samen voor!

Jij thuis. De tandarts in de praktijk.

Bij gezond opgroeien hoort een gezonde mond. Toch komt bijna 1 op de 5 kinderen niet bij de tandarts. Dat is jammer, want zo blijven bijvoorbeeld gaatjes onopgemerkt. Als ouder kun je samen met de tandarts gelukkig de meeste problemen voorkomen en het gebit gezond houden. Doe daarvoor deze 3 dingen:

  • leer goed poetsgedrag aan
  • let op het eet- en drinkgedrag
  • neem je kind van kleins af aan mee naar de tandarts

En een bezoekje aan de tandarts met je kind kost je helemaal niets, want tot 18 jaar worden de tandartskosten vergoed vanuit de basisverzekering.

Dus, laat ook jouw kind opgroeien met een gezonde mond! Om je te helpen, hebben we handige tips en adviezen voor thuis. Voor de allerkleinsten, de kids en de pubers.

Tandartsbezoek

Waarom is het belangrijk dat je met je kind naar de tandarts gaat?

De tandarts helpt je om het gebit van je kind gezond te houden. Dit doet hij door advies te geven en het gebit van je kind regelmatig te controleren.

Vanaf welk moment neem ik mijn kind mee naar de tandarts?

Neem je kind vanaf het doorbreken van het eerste tandje mee naar de tandarts. Ook melktandjes zijn al gevoelig voor gaatjes. En je kind went dan vroeg aan de tandarts.

Hoe vaak ga ik met mijn kind naar de tandarts?

De tandarts geeft je precies aan hoe vaak je het beste met je kind op controle kunt komen. Eenmaal per half jaar of eenmaal per jaar, net zo vaak als volwassenen zouden moeten gaan. En jong geleerd, is oud gedaan. Kinderen wennen zo al jong aan de geluiden en geuren van de tandarts. Meestal gaan ze daardoor ook gemakkelijker mee als ze wat ouder zijn.  Voor extreem bange kinderen zijn er speciale kindertandartsen. Als het nodig is, zal je tandarts je doorverwijzen

Bij wie vind ik de juiste mondzorg voor mijn kind?

Zowel de tandarts als de mondhygiënist kunnen je kind goede mondzorg geven. Overleg altijd wat het beste is voor jouw kind.

Heb ik een verwijzing nodig?

Voor een tandarts of mondhygiënist heb je voor je kind geen verwijzing nodig. Als het nodig is, zullen zij jullie doorverwijzen naar een specialist.

Waar vind ik een mondzorgverlener in de buurt?

Je kunt met je kind altijd bij je eigen praktijk terecht. Heb je zelf geen tandarts? Zoek er dan 1 op bijvoorbeeld www.allesoverhetgebit.nl.

Tandartskosten tot 18 jaar in de basisverzekering

Welke kosten worden vergoed?

Mondzorg voor kinderen tot 18 jaar kost je niets extra’s. Een controle is altijd gratis, want deze wordt betaald vanuit de basisverzekering. Ook de meeste andere behandelingen, zoals het vullen van een gaatje. Maar voor bijvoorbeeld kronen, bruggen, beugels en implantaten moet je wel betalen. Vraag áltijd vooraf aan de tandarts naar de kosten van de behandeling en controleer of die worden vergoed door jouw zorgverzekeraar.

Betaal ik voor mijn kind een eigen risico?

Kinderen tot 18 jaar betalen geen eigen risico voor (mond)zorg uit de basisverzekering.

Heb ik voor mijn kind een eigen bijdrage?

Voor kinderen tot 18 jaar geldt geen eigen bijdrage.

Tips voor een gezonde kindermond

Wat kun je zelf doen als je een kind hebt van 0 tot 4 jaar?

Tandenpoetsen bij kinderen

Vanaf het moment dat het eerste melktandje is doorgebroken, begin je met tandenpoetsen van je kind. Een keer per dag, altijd voor het slapen gaan. Geef daarna niets meer te eten of te drinken. Water mag wel. Vanaf 2 jaar poets je ook 's morgens.

Het melkgebit

De eerste melktand breekt meestal tussen de 6 en 9 maanden door. Als een kind ongeveer 2,5 jaar is, telt het melkgebit 20 tanden en kiezen. In melktandjes kunnen ook gaatjes komen. Daarom is poetsen vanaf het doorkomen van het eerste tandje belangrijk.

Waarmee kan ik het beste poetsen?

Poets heel voorzichtig met een zacht (elektrisch) tandenborsteltje met een klein beetje fluoride peutertandpasta. Meer dan de grootte van een doperwt is niet nodig. Fluoride maakt de tanden sterker en helpt gaatjes voorkomen.

Mag ik meteen al elektrisch gaan poetsen?

Ja, dat mag. Het is zelfs makkelijker, omdat de borstel zelf de poetsbewegingen maakt. En dan kun jij je goed concentreren op de juiste plaatsing van de borstel op de tanden en kiezen. Reageert je kind niet goed op de elektrische borstel? Gebruik dan een handtandenborstel.

Hoe moet ik poetsen?

Poets het hele mondje met kleine, horizontale bewegingen, ook het tandvlees waar nog geen tandjes zitten. Zo verwijder je voedselrestjes en masseer je ook meteen het tandvlees. Dat vindt de kleine lekker bij het doorkomen van tanden en kiezen! En je kind went zo snel aan de dagelijkse gewoonte van tandenpoetsen. Poets je elektrisch? De borstel maakt zelf de bewegingen. Dus jij kunt je op de juiste plaatsing van de borstel op de tanden en kiezen concentreren.

Best moeilijk, zo’n kindermondje poetsen…

Dat gaat bij de allerkleinsten het makkelijkste als je achter het hoofdje kan zitten. Ook liggend op de commode is een goede manier. Laat ze spelen met tandenborstel. Of er op bijten of sabbelen. Zo wennen ze er aan.

Welke houding kan ik het beste aannemen bij het poetsen?

Zorg ervoor dat je altijd goed zicht hebt in het mondje en ondersteun het hoofdje goed. Probeer maar uit welke houding het prettigste is. De baby kun je liggend op het aankleedkussen poetsen. Of op het bed, waarbij het hoofdje op je schoot rust. Als je kind kan zitten, dan kun je zittend op schoot poetsen. Laat het hoofdje dan tegen je lichaam rusten. Kan het al staan? Ga dan zelf schuin achter je kind staan. Ondersteun altijd met 1 hand de kin, met de andere hand poets je de tandjes. En kijk altijd goed waar je poetst.

Wanneer mag mijn kind zelf tandenpoetsen?

Vanaf een jaar of 2 kun je je peuter zelf tandjes laten poetsen, ’s morgens én ’s avonds. Koop een leuke, fleurige (elektrische) tandenborstel en maak er samen een spelletje van in de badkamer, desnoods met zang en dans. En, vergeet niet - tot 10 jaar - áltijd na te poetsen!

Vanaf welke leeftijd kan mijn peuter elektrisch gaan poetsen?

Zodra kinderen zelf een tandenborstel kunnen vasthouden, kunnen ze ook zelf elektrisch poetsen. Er zijn speciale elektrische tandenborstels en opzetborsteltjes voor kinderen verkrijgbaar. Maar poets tot 10 jaar ook dan altijd na! En blijf dezelfde volgorde aanhouden: binnenkant, buitenkant, kauwvlakken.

poets binnenkant poets buitenkant poets op de tanden en kiezen

Maakt de volgorde nog iets uit?

Leer je van jongs af aan een vaste volgorde aan: eerst de binnenkant, dan de buitenkant en dan de kauwvlakken. Zo vergeet je geen plekje en neemt je kind dat poetsgedrag zelf ook over.

Een duim of een speen, is dat echt zo slecht?

Zuigen op een duim of een fopspeen is niet goed voor de ontwikkeling van het kindergebit en de vorm van de mond. Leer het dus zo snel mogelijk af. Het liefst voor de eerste verjaardag.

Hebben eten en drinken nog invloed op het kindergebit?

Te veel suikers, vruchtensappen of snacks zijn ook slecht voor het gebit. Zorg er daarom voor dat je kind niet meer dan 5 keer op een dag iets eet of drinkt. Dat zijn dus 3 maaltijden en 2 tussendoortjes. En geef ’s avonds na het poetsen alleen nog wat water. Zo houd je de tanden van je kind gezond!

Nog vragen?

Heb je nog vragen over de mondverzorging van je baby of dreumes? Stel die gerust aan je tandarts, mondhygiënist of preventieassistent. Maak dus een afspraak, want ze zijn er voor je: “De tanden van je kind, daar zorgen wij samen voor!”

Wat kun je zelf doen als je een kind hebt van 5 tot 12 jaar?

Je kind krijgt steeds meer tanden en kiezen. Als je die niet goed schoonhoudt, zijn ze gevoelig voor tandplak en kunnen er gaatjes ontstaan. Goed poetsen lijkt makkelijk, maar het is een precies werkje. Poets daarom tot 10 jaar altijd na. Pas dan kan je kind zelf zijn gebit schoon houden. 

Moet ik blijven helpen met tandenpoetsen?

Ja. Nu je kind wat ouder is, kan het waarschijnlijk zelf al poetsen. Maar helemaal goed gaat dat natuurlijk nog niet. Poets daarom tot 10 jaar altijd goed na. En doe dat, zoals je altijd al deed: eerst de binnenkant, dan de buitenkant en dan de kauwvlakken (zie 0 tot 4 jaar). Blijf je kind wel stimuleren om zelf te oefenen met het poetsen. 

Mijn kind stribbelt tegen…

Geef nooit op als je kleuter tandenpoetsen niet leuk vindt. Laat je kind zelf een hippe tandenborstel uitzoeken. En probeer er een spelletje van te maken: poets samen voor de spiegel, vertel er een grappig verhaaltje bij of zing en dans. Houd vol en geef zelf het goede voorbeeld.

Moet ik snoepen verbieden?

Nee hoor. Maar te veel suiker is natuurlijk niet goed voor het gebit. Daarom is het belangrijk dat je op het aantal de eet- en drinkmomenten let. Voor kinderen tot 5 jaar zijn dat 3 maaltijden en 2 tussendoortjes per dag. Na die leeftijd mogen ze naast maaltijden 4 tussendoortjes per dag. En dan telt ook dat plakje worst bij de slager mee, die snoepjes bij oma of dat lekkers bij de oppas.

Krijgt mijn kind ook gaatjes van drinken?

Geef zo min mogelijk frisdrank. Maar ook in lightproducten, vruchtensapjes en melk zit suikers en zuren die het gebit kunnen beschadigen. Water is altijd het beste om te geven. En geef ’s avonds na het poetsen ook alleen nog wat water. Zo houd je de tanden van je kind gezond!

Hoe herken ik een gaatje bij mijn kind en moet ik dan direct naar de tandarts?

Een donkere verkleuring of witte vlekjes op tanden of kiezen kunnen signalen zijn van een beginnend gaatje (cariës). Net als zwarte groefjes en putjes. Maak voor de zekerheid voor je kind een afspraak bij je tandarts, want ook gaatjes in het melkgebit moeten worden behandeld.

Waarmee mag mijn kind poetsen?

Tot 5 jaar kun je special peutertandpasta gebruiken. Hier zit minder fluoride in en mag worden doorgeslikt. Vanaf het vijfde jaar kan worden gepoetst met fluoridetandpasta voor volwassenen. Deze mag niet worden geslikt. Gebruik altijd een heel klein beetje tandpasta, niet groter dan een doperwt. En je kind mag al van kleins af aan een elektrische tandenborstel gebruiken.

Mijn kind is aan het wisselen

Tussen hun 6e en 12e jaar wisselen kinderen hun gebit. Poets de nieuwe tanden en kiezen al zodra de puntjes doorbreken. En let er op dat de eerste blijvende kiezen extra goed worden gepoetst. Die staan vrij ver achter in de mond.

Wat doe ik als mijn kind pijn heeft bij het wisselen?

Tanden wisselen doet bij de meeste kinderen geen pijn. Van het doorkomen van de nieuwe tanden en kiezen, kunnen ze wel last hebben. Soms gaan ze kwijlen of krijgen ze koorts. Leg een koud kompres op het wangetje of geeft een kinderparacetamol. Als de pijn aanhoudt, ga dan naar de tandarts.

De grote mensen tanden zijn minder wit …

De tanden die na het wisselen doorbreken, zijn iets geler en donkerder. Dat is heel normaal. Wanneer 1 tand of kies echt anders van kleur is dan de andere nieuwe tanden, neem dan contact op met je tandarts.

Mijn kind heeft nooit kiespijn, moet ik toch regelmatig naar de tandarts?

Ja. De tandarts controleert het gebit en geeft je advies en begeleiding om de mond gezond te houden. Je hebt geen verwijzing nodig en alle kosten voor kinderen tot 18 jaar worden vergoed vanuit de basisverzekering!

Wat moet ik doen als mijn kind een tand uit zijn mond valt?

Een melktandje hoef je niet terug te plaatsen. Maar ga wel voor controle naar de tandarts. Is het een volwassen tand? Spoel die dan af onder koud water. Raak de wortel niet aan! Maak de tand niet droog en plaats hem onmiddellijk terug. Lukt dat niet, bewaar de losse tand dan in melk of in de mond, bijvoorbeeld tussen de kiezen en de wang en ga meteen naar je tandarts of naar een tandarts in de buurt. ’s Avonds en in het weekend kun je terecht bij een spoedgevallendienst.

Nog vragen?

Heb je nog vragen over de mondverzorging van je kind? Stel die gerust aan je tandarts, mondhygiënist of preventieassistent. Maak dus een afspraak, want ze zijn er voor je: “De tanden van je kind, daar zorgen wij samen voor!”

Wat kun je zelf doen als je een kind hebt van 12 tot 18 jaar?

2 keer per dag tandenpoetsen? Daar hebben pubers vaak helemaal geen zin in. Toch is het belangrijk dat je er als ouder op let dat ze hun gebit goed verzorgen en regelmatig naar de tandarts gaan. Zo kun je gaatjes en andere problemen in hun mond voorkomen!

Mijn tienerzoon poetst zijn tanden niet

Je kunt hem natuurlijk niet dwingen. Maar je kunt wel het gesprek aangaan en uitleggen dat ’s morgens en ’s avonds 2 minuten tandenpoetsen met een fluoridetandpasta bij de dagelijkse hygiëne hoort. En, hij wil toch ook een mooi en gezond gebit zonder gaatjes? En zoenen met een frisse mond?

Is goed poetsen genoeg voor een gezond gebit?

Nee. De meeste tandplak - etensrestjes, speeksel en bacteriën - zit tússen de tanden en kiezen. Daarom kun je je kind 1 keer per dag een tandenstoker of een ragertje laten gebruiken om de ruimtes tussen de tanden goed schoon te houden. Dan is de kans op gaatjes en tandvleesontstekingen een stuk kleiner.

Mag mijn puber al tandenstokers gebruiken?

Ja. De meeste tandplak - etensrestjes, speeksel en bacteriën - zit tússen de tanden en kiezen. Daarom kun je je kind 1 keer per dag een tandenstoker of een ragertje laten gebruiken om de ruimtes tussen de tanden goed schoon te houden. Dan is de kans op gaatjes en tandvleesontstekingen een stuk kleiner. Vraag je tandarts of mondhygiënist welke je moet kopen en hoe die moeten worden gebruiken. 

Moet ik mijn kind naar de mondhygiënist sturen?

Het is belangrijk dat ook het gebit van een puber regelmatig gecontroleerd wordt. Zo kunnen eventuele beginnende gaatjes snel worden opgemerkt. Of plekjes die niet helemaal goed schoon zijn gemaakt. Vraag in jouw praktijk wie die controles het beste kan doen, de tandarts of de mondhygiënist. Dus maak een afspraak. Voor kinderen tot 18 jaar worden die kosten vergoed vanuit de basisverzekering.

Wat moet ik doen als de tanden van mijn kind scheef groeien?

Je hoeft je niet meteen zorgen te maken. Zodra de kaken gaan groeien, gaat dit meestal vanzelf over. Overleg met je tandarts wat het beste is. Misschien stuurt hij jullie wel door naar de orthodontist. De kosten voor een beugel worden trouwens niet vergoed. Ook kronen, bruggen en implantaten voor kinderen moet je zelf betalen. Vraag altijd vooraf wat behandelingen gaan kosten. 

Wat kost een beugel?

Een beugel kost ongeveer € 2.000 tot € 2.500 verspreid over 2 à 3 jaar. Het jaar waarin de beugel wordt geplaatst zijn de kosten het hoogst. Ga voor het gemak maar uit van maximaal € 1.000 in het eerste jaar. Voor een paar tientjes extra in de maand kun je je aanvullend verzekeren tot € 1.000. Dit levert een grote kostenbesparing op. Vraag ernaar bij jouw zorgverzekeraar.

Mijn puber eet en drinkt de hele dag, is dat slecht voor zijn gebit? 

Zorg thuis altijd voor gezonde voeding en beperk frisdrank. Zelfs in lightproducten, vruchtensappen en melk zitten veel suikers en zuren, die niet goed zijn voor hun gebit. Belangrijk is ook niet meer dan 7 keer per dag te eten of te drinken: 3 maaltijden en 4 tussendoortjes. Zo leren ze gezond gedrag aan. Water mag natuurlijk altijd. 

Mijn dochter heeft verkering. Is zoenen slecht voor haar gebit?

Dat is juist supergoed voor haar mond! Bij zoenen maak je extra speeksel aan en dat houdt je tanden en tandvlees gezond. Speeksel helpt namelijk bacteriën makkelijker weg te spoelen en dat verkleint de kans op tandplak en gaatjes. Dus ik moet eerste zoenen met een nerd om vervolgens met een frisse mond te kunnen zoenen met die hunk?

Mijn kind heeft een slechte adem …

Als jouw kind uit zijn mond ruikt, komt dat waarschijnlijk omdat hij zijn mond niet goed verzorgt. Hij moet goed poetsen, ook zijn tong. Want daar zitten ook bacteriën die een slechte adem veroorzaken. Hij kan ook een tongschraper gebruiken. Bij bloedend tandvlees moet hij een afspraak met de tandarts maken. Misschien heeft hij wel een tandvleesontsteking.

Nog vragen?

Heb je nog vragen over de mondverzorging van je kind? Stel die gerust aan je tandarts, mondhygiënist of preventieassistent. Maak dus een afspraak, want ze zijn er voor je: “De tanden van je kind, daar zorgen wij samen voor!”